Bailiúchán Phictiúr Ormonde

Rí Séarlas I (1600-49)

Ealaíontóir: luaite le James Gandy i ndiaidh Sir Anthony van Dyck (1619-89)
Bhí Séarlas, é ar an dara pháiste agus an páiste is óige le Séamas I, mar oidhre leis an gcoróin i ndiaidh bháis luath a dheartháir Anraí, Prionsa na Breataine Bige in 1612 i gcogadh sibhialta a bhris amach in 1642 i Sasana idir fhórsaí ríogaí agus parlaiminte faoi cheannas Olivier Cromwell. I ndiaidh feachtais fada foréigneach, sáraíodh na fórsaí ríogaí agus in Eanáir 1649 baineadh an ceann de Shéarlas ag Whitehall. Bhí Séarlas mar phatrún tábhachtach do na ealaíona, agus bhí sé freagrach as oibreacha a choimisiúnú ó ealaíontóirí amhail Sir Peter Paul Rubens, agus as Sir Anthony van Dyck a thabhairt go Sasana.
Portráid lánfhada róbaí an stáit í an chóip an-chruinn seo de phortráid péinteáilte ag Van Dyke (timpeall 1636) anois sa Bhailiúchán Ríoga. Is dócha go raibh sé péinteáilte le crochadh mar leantóir le portráid bhanríon, Henrietta Maria. Deirtear gur le James Gandy an portráid, ós rud é gur saothar na seachtú haoise déag atá i gceist, agus deirtear go ndearna sé go leor cóipeanna de phortráidí i ndiaidh Van Dyck nuair a bhí sé fostaithe ag Diúc Ormond. Níor aimsíodh aon samplaí le saothar Gandy, rud a cheadódh comparáid a dhéanamh ar an stíl.

Banríon Henrietta Maria (1609-69)

Ealaíontóir: luaite le James Gandy i ndiaidh Sir Anthony van Dyck (1619-89)
Iníon le Anraí IV na Fraince agus Marie De Medici. Bean chéile Shéarlas I Shasana agus máthair Shéarlais II agus Séamais II Shasana.
Portráid lánfhada, ag caitheamh gúna oráiste, ag seasamh ar chairpéad phatrún saibhir, colún agus cuirtín sa chúlra. Péinteáilte ag an lámh céanna le portráid Shéarlas I. Athrú bunaithe ar bhunchóip van Dyck péinteáilte in 1635/36 mar bhronntanas do Chairdinéal Francesco Barberini sa Róimh. Ní bheadh an portráid seo mar bhunleantóir le portráid an rí i róbaí an stáit. Portráid dea-phéinteáilte atá ann, le mionsonraí mín ar an lása agus seodra. Is féidir go bhfuil dath níos dorcha i ngeall ar vearnais dorcha.

Sir Anthony van Dyck (1599-1641)

Ealaíontóir: anaithnid, i ndiaidh Sir Anthony van Dyck
De réir cosúlachta, bheadh an ceann sa phortráid seo díortha ó Fhéin-phortráid van Dyck le Endymion Porter (Prado, Madrid) cé go bhfuil an feisteas difriúil; i bhfírinne, tá sé níos cosúla leis an gceann in úsáid i gcomhair féin-phortráid van Dyck le Lus na Gréine. Is cosúil gor chóip ón naoú haois déag í sin.

Tírdhreach Clasaiceach

Deirtear go mbaineann sé le ciorcal Gaspar Dughet (1615-1675)
Tírdhreach Iodáileach, spéir stoirme agus crainn lúbtha sa ghaoth, dhá fhigiúir sa tulra, figiúr lúbtha in aghaidh na stoirme sa lár agus tar éis sin féaraigh agus baile.

Christopher Butler (d.1758?)

Ardeaspag Caitliceach an Chaisil agus Imligh.
Ealaíontóir: James Latham (1696-1747)
Mac Walter Carryricken agus deartháir Thomas Butler Chill Chaise. I ngeall ar na teorainneacha ag an am, mar Chaitliceach, fuair Christopher oideachas thar lear. Bhí sé sa Róimh in 1711, áit ina ndearnadh cur síos air mar “Abbé Christopher Butler, Dr. Sorbonne, anois sa Róimh caidreamh dlúth le Diúc Ormonde le bheith mar Ardeaspaig Chaisil”. D’achainigh cléir na deoise don Róimh i gcomhair an cheapacháin seo. De réir Carrigan, bhog an tEaspag Butler timpeall na tíre, ag fanacht i dtithe a gcaidrimh ag Garryricken, Callainn, Cill Chaise agus Westcourt. Fuair sé bás ag Westcourt agus cuireadh é i gCill Chaise.

Bean anaithnid, d’fhéadfadh gur Rachel Russell atá inti (1674-1725)

2Ú bandiúc Devonshire
Ealaíontóir: stiúideó Michael Dahl (1656/1659-1743)
Sa phortráid ubhach seo, tá an suiteoir ag caitheamh gúna ghlais gheal.

Rí Liam III (1650-1702)

Ealaíontóir: stiúideó Sir Godfrey Kneller (1646-1723)
Rugadh Liam in The Hague, bhí sé iarbháis agus páiste aonair le Stadholder Liam II agus Banphrionsa Mary, Banphrionsa Ríoga Shasana, iníon is sine Shéarlais I agus Bhanríon Henriette Maria [féach pictiúr: Páistí Shéarlais I]. I ndiaidh na géarchéime a thosaigh i ngeall ar bhreith oidhre [Prionsa James Francis Stuart] dá chol ceathrar, an Caitliceach Séamas II in 1688, tháinig Liam go Sasana le cuireadh go leor fear ceannais chun an chúis Phrotastúnach a chosaint. D’imigh Séamas ó Shasana, ar dtús go dtí an Fhrainc chun cabhair a lorg ó Louis XIV, col ceathrar eile, agus ansin go hÉirinn, áit inar sheol sé feachtas míleata chun an tír a bhuachan. San am céanna, tháinig Liam, a mhac céile, i gCarraig Fhearghais i Meitheamh 1690. Chuaigh sé ó dheas ansin, agus sháraigh sé Séamas agus a fhórsaí Catha na Bóinne. D’fhan an bheirt rí i gCaisleán Chill Chainnigh agus iad ar cuairt ar Éirinn. Tacadóir dlúth a bhí i James Butler, 2ú Diúc Ormonde, le Rí Liam ag Cath na Bóinne.
Is cóip é an portráid seo ar “íomhá oifigiúil faofa” péinteáilte ar dtús ag Sir Godfrey Kneller in 1690, agus píosa i dteannta leis ar Bhanríon Mary II. Léirítear an rí i róbaí an stáit. Tá na bunchóipeanna sa Bhailiúchán Ríoga. Seo an íomhá is cáiliúla ar Liam, agus is féidir teacht ar go leor cóipeanna in Éirinn agus sa Ríocht Aontaithe.

Banríon Mary II (1662-1694)

Ealaíontóir: stiúideó Sir Godfrey Kneller (1646-1723)
Iníon is sine le Séamas, Diúc York (níos déanaí Séamas II), agus Anne Hyde, phós sí, ar aois 15, a col ceathrar Liam, Prionsa Orange san Ollainn. Bhí bandiúc Ormond mar mháthair bhaistí le Banphrionsa Mary, nuair a rugadh sí i Londain. Ghlac Mary ról gníomhach sa díospóid lena hathair Séamas II. Rialaigh Liam agus Mary mar rí agus banríon. Faoi réir téarmaí an chomharbais, déanfadh Liam riarachán ar an rialtas thar a gcinn. Bheadh an Coróin sa chéad dul síos ag a cuid oidhrí, ansin d’aon oidhrí a bheadh aige i ndiaidh a báis, agus ansin aon oidhrí a bheadh ag a deirfiúir Anne, Banphrionsa na Danmhairge (Queen Anne níos déanaí). Bhí clú agus cáil ar Mary mar bhanríon, agus chuidigh sin mar chúiteamh do nádúr dúnárasach a fear céile. Fuair sí bás roimh am agus í 32 bliain d’aois, agus dá bharr bhí ar Liam rialú ina aonar ar feadh ocht mbliana eile.

Tírdhreach Clasaiceach

Ealaíontóir: Ciorcal Gaspar Dughet (1615-75)
Tírdhreach le figiúirí sa tulra ag caitheamh éadaí clasaiceacha, agus níos mó figiúirí ar imeall an uisce. Sa chúlra feictear caol-léargas le fothraigh ársa.

Nimfí i mbun folctha i dtírdhreach

Ealaíontóir: Leantóirí Cornelis van Poelenburgh (c. 1595-1667)
Triúir fhigiúir baininscneach gléasta go páirteach sa tulra, agus na cinn eile ag baint taitneamh as an loch. Sa chúlra feictear tírdhreach Clasaiceach.

Walter Butler (1770-1820)

1ú Mharcas Ormonde (2ú chruthaíocht), 18ú Iarla Ormonde.
18ú Iarla Ormonde, Iarla Ossory agus bíocunta Dhurlais KP, Butler ceannais na hÉireann
Ealaíontóir: Rí William Beechey (1753-1839)
Mac John Butler agus Anne Wandesford a bhí ann, Ridire le Ord Naomh Pádraig (1798), in 1803 d’éirigh sé ina Bharún Butler Lanthony, Co. Monmouth. I ndiaidh vótála d’Acht an Aontais in 1800, ghlac Walter a chathaoir i dTeach na dTiarnaí. Deirtear gur chaith sé airgead go díobhlásach, ag bogadh i gciorcal Leasrí, Prionsa Seoirse (níos déanaí Seoirse IV). Bhí luach £22,000 ar eastáit na hÉireann in aghaidh na bliana in 1799 agus in 1811, bhronn an Pharlaimint £216,000 dó mar chúiteamh d’atosú ag an gCoróin ar mheastachán oidhreachta fíona, bronnta dá shinsear in 1327. D’éirigh sé ina mharcas Ormonde in 1816. In 1805, phós sé banoidhre saibhir, Anna Maria Catherine Price-Clarke (1789-1817). Nuair a fuair sé bás, tháinig deireadh le Marcasacht Ormonde agus Barúntacht Bhuitléir Lanthony. Rinneadh cur síos air ag Barrington ina Sceitsí Pearsanta mar dhuine dáimhiúil, lán cáilíochtaí fearúla, agus cuma intleachtúil go críochnúil aige, mar aon fhear a thíre, ach bhí siad sin de ghnáth ‘maolaithe de réir scaipthe nó ionchuimsithe i dtionchar ainrianta an naisc faiseanta’.

Anna Maria Catherine Price-Clarke (1789-1817)

Banmharcas Ormonde
Ealaíontóir: Rí William Beechey (1753-1839)
Banoidhre lena deartháir Godfrey TR Price-Clarke, bhí sí mar an t-aonú iníon agus oidhre le Job Hart Price-Clarke (Price níos luaithe) le Sutton Hall, Derby, agus a bhean chéile Sarah, deirfiúir agus oidhre Godfrey Bagnal Clarke le Sutton Hall. Bhí sí pósta le Walter Butler, 1ú Mharcas Ormonde (2ú chruthaíocht).

Susan Frances Elizabeth (Anne) Wandesford (1754-1830)

Cuntaois Ormonde
Ealaíontóir: Hugh Douglas Hamilton (1739-1808)
Iníon John, Iarla Wandesford agus a bhean chéile Agnes Elizabeth Southwell ó Inis Cuais, Co. Luimnigh. In 1769, phós Anne John Butler, 17ú Iarla Ormonde, a fuair teidil Éireannacha in 1783 agus a fuair deimhniúchán orthu in 1791. Bhí ceathrar mhac acu: Walter, níos déanaí 18ú Iarla Ormonde, John, a fuair bás gan phósadh agus Séamas. Bhí an deartháir is óige, Charles Howard Butler, mar oidhre le eastáit a mháthair agus fuair sé eastáit a deartháir Walter Clarke ó oidhreacht freisin. Bhí Lady Anne péinteáilte freisin ag Sir Joshua Reynolds (c.1770); portráid trí-cheathrú ar fhad i mbailiúchán an Diúic Westminster roimh 1871.

James Butler (1774-1838)

1ú Mharcas Ormonde (3ú chruthaíocht) agus 19ú Iarla Ormonde.
Ealaíontóir: John Saunders (1750-1825)
Deartháir agus oidhre Walter Butler, 1ú Mharcas (2ú chruthaíocht), i ndiaidh Achta an Aontais in 1800, ghlac sé cathaoir i Londain mar MP do Chill Chainnigh (1801.20). In 1807, phós sé Grace Louisa Staples. Bhí James mar chomharba ar a dheartháir in 1820 agus i ngeall go raibh deireadh leis na onóracha Sasanacha le bás Walter, ní raibh sé go dtí 1821 gur éirigh sé ina Bharún Ormonde ó Lanthony, Ridire Naomh Pádraig, sa bhliain céanna. Ceithre bhliana níos déanaí d’éirigh sé ina Mharcas Ormonde. Bhí sé ina Leas-aimiréal Laighin, Tiarna Leasionadaí Co. Chill Chainnigh (1831-38) agus Militia ADC le Rí William IV agus le Banríon Victoria ó 1837 go dtí lá a bháis. Is le linn a thréimhse mar mharcas a rinneadh obair athchóirithe suntasach ar Chaisleán Chill Chainnigh. I ndiaidh athchóirithe ag Teach de Buitléir, bhog an teaghlach le cónaí ansin ar feadh cúpla bliana le linn oibre athchóirithe ag deireadh na 1830idí agus 1840idí.

Grace Louisa Staples (1779-1860)

Banmharcas Ormonde
Ealaíontóir: John Saunders (1750-1825)
Iníon leis an Rt Hon John Staples of Lissan, neas Dún gCanann agus Henrietta, an cheathrú iníon le Richard, 3ú Bhíocunta Molesworth, phós sí James Butler, 19ú Iarla agus 1ú Mharcas Ormonde (3ú chruthaíocht) in 1807. Cosúil le go leor bantiarnaí sa naoú haois déag, Grace Louisa Staples péinteáilte agus bhí tírdhreach a bhfuil cur síos air mar ‘phéinteáilte ag an mBanmharcas reatha’ ar taispeáint sa mhúsaem i gCill Chainnigh agus tá sé liostaithe ar chatalóg 1840.

John Butler (1808-1854)

2ú Mharcas Ormonde (3ú chruthaíocht), 20ú Iarla Ormonde.
Ealaíontóir: Henry Weigall, Jr. (1829-1925)
Mac James Butler (q.v.) agus Grace Louisa Staples (q.v.), thaisteal John Butler go forleathan. Tugann a chuid siurnail (anois in NLI) go leor Aistir timpeall na hEorpa go dtí an Iodáil agus na Sicile. D’fhoilsigh sé cuntas ar a chuid turais, Fómhair sa tSicil, agus scríobh sé cuntas freisin ar shaol Naomh Canice, bunaithe ar lámhscríbhinn Laidine i leabharlann Burgúnach sa Bhruiséil. Phós sé Frances Jane Paget in 1843. Lean sé le obair atógála chaisleán Chill Chainnigh, tosaithe ag a athair. Taispeánann a chuid siurnail go bhfuil suim domhain san ealaíon, agus tá cur síos cúramach freisin ar go leor dánlanna móra san Iodáil le fáil ina chuid scríbhneoireacht. Cé gur lean sé leis ag scríobh ina chuid siurnail le linn tréimhse ó 1847 go dtí 1850, ní luaitear an gorta mór in Éirinn. Fuair sé bás le linn folctha san fharraige in aice le halla Loftus ag Rinn Duáin, Co. Loch Garman. Ardaíodh tuama marmair in ómós air in Ardeaglais Naomh Cainneach, Cill Chainnigh.

Frances Jane Paget (1817-1903) lena mac James, Iarla Ossory

Banmharcas Ormonde
Ealaíontóir: Richard Buckner (fl.1820-79)
Iníon Ghinearál Hon Sir Edward Paget, GCB (q.v.), agus a dara bhean chéile Harriet iníon George Legge, 3ú Iarla Dartmouth. Bean chéile John Butler, 2ú Mharcas Ormonde(q.v.). Phós Frances in 1843, agus bhí a páistí fós óg nuair a fuair a n-athair bás in 1854. Thug sí aire d’eastáit Ormonde, agus lean sí le atógáil chaisleáin Chill Chainnigh. Le linn bliana luatha a pósta (1844-1849), bhí sí ina Bhantiarna le seomra leapa do Bhaintreach an Rí, Adelaide.

Tírdhreach Dúitseach

Ealaíontóir: anaithnid, 17ú hAois
Tírdhreach Dúitseach le lipéad óraithe FERC. Sa tulra, tá trí fhigiúr ar bhruach abhann. Ceann lena chúl don bhreathnóir ag pointeáil ar fhear ar a chlé, tríú fhear ina shuí. Radharc abhann le dhá bhád ar an mbruach trasna, feistithe faoi bhun sráidbhaile. Tá túr le cíor lámhaigh ag breathnú ar shráidbhaile ó phointe ard, lomáin carraige ar an radharc ar fad. Ar dheis an phictiúir tá trí chrann ag seasamh faoi dhuilliúr. Tá dhá chrann ag lúbadh ar dheis ag léiriú bealaigh gaofar.

Madonna agus Páiste

Ealaíontóir: i ndiaidh Carlo Dolci (1616-86)
Is cosúil go bhfuil an íomhá reiligiúnach cáiliúil in Éirinn, ó aimsíodh trí leagan eile i mbailiúcháin príobháideacha. Bhí an-tóir ar phictiúir ag Dolci ó thurasóirí a chuaigh go dtí an Iodáil. D’eascraigh sin i go leor cóipeanna déanta i ndiaidh a shaothair. Bhí an pictiúr greanta in 1763 ag Richard Cooper ó Londain. Sa ghreanadh, deirtear gur leis an ealaíontóir Antonio Correggio é, ach ní fíric é sin.

James Edward Theobald Wandesford Butler (1844-1919)

3ú Mharcas Ormonde (3ú chruthaíocht) 21ú Iarla Ormonde.
Ealaíontóir: Hon Henry Richard Graves (fl. 1846-81)
Mac John agus Frances Jane, is buachaill beag é ina shuí ar ucht a mháthair i bportráid ag Buckner. Fuair sé oideachas ag Harrow agus d’fhreastail sé mar Chaptaen ar feadh deich mbliana le First Life Guards agus ceapadh é Tiarna Leasionadaí Co. Chill Chainnigh in 1878, post a choinnigh sé go dtí lá a bháis. Le linn tréimhse an mharcais, tháinig go leor cuairteoirí ríoga go Caisleán Chill Chainnigh, áirítear leo sin Diúc agus Bandiúc York in 1899, ina dhiaidh sin Rí Edward VII agus Banríon Alexandria in 1904. Ba é James an marcas is déanaí ina chónaí i gCaisleán Chill Chainnigh. Fuair sé bás ansin agus cuireadh é i reilig príobháideach an teaghlaigh.
Armas ag barr ar chlé sa phictiúr. Ag caitheamh éide Chaptaein First Life Guards, lena lámha ar fheirc a chlaímh, seasann an marcas roimh bhalastráid le daingean, a thagraíonn ar chaisleán Chill Chainnigh taobh thiar dó. Tá a chlogad ar an gcathaoir ar a dheis. Is dócha go raibh an portráid seo péinteáilte le linn a phósta.

Elizabeth Harriet Grosvernor (1856-1928)

Banmharcas Ormonde
Ealaíontóir: Hon Henry Richard Graves (fl. 1846-81)
Iníon is sine leis an 1ú Diúc Westminster, phós sí James an 3ú Mharca Ormonde in 1876. Bhí beirt iníon acu cáiliúil as a gcuid áilleacht. Bantiarna Beatrice Pole-Carew agus bantiarna Constance Butler.
Bhí clú ar an mbanmharcas ag an am as a cuid áilleacht, i ngúna fada geal, ag seasamh os comhair tírdhreach. Dea-shampla ar phortráid sochaí faiseanta an tréimhse atá ann. Bhí an portráid péinteáilte mar leantóir do phortráid a fear céile. Tá an portráid bunaithe ar phortráid Gainsborough, Hon Mrs. Thomas Graham (Nat. Gal. Scotland); mar shampla eile ar staidiúir athdhéanta. Phéinteáil Sir John Millias freisin an banmharcas, portráid greanta F Jenkins, Páras. Portráid uiscedhatha di le caisleán Chill Chainnigh sa chúlra ag Edward Clifford a aithnítear freisin.

Tírdhreach Clasaiceach le figiúirí sa tulra

Ealaíontóir: cóip i ndiaidh Richard Wilson (1713/14-1782)
Achainí Fhaetóin d’Apalló is ábhar leis, glactha ó mheiteamarfóis Ovid. Sa tulra, Apalló é an figiúir sa chuirtín gorm. Tá lir ina arm deise aige. Tá Faetón, a mhac, ar a ghlúine os a chomhair. Feictear figiúirí baininscneacha in éadaí clasaiceacha ar chlé agus ar dheis, agus tírdhreach idileach le foirgnimh clasaiceacha taobh thiar. Bhí tírdhreacha Wilson an-cháiliúil ag deireadh na hochtú haoise déag agus is minic a rinneadh cóipeanna dóibh. Is cóip é an pictiúr áirithe seo i ndiaidh bunchóip ar taispeáint i Londain in 1763 agus anois i mbailiúchán ag Lulsworth Castle.

James Butler, is dócha (1665-1745)

2Ú Diúc Ormonde, 13ú Iarla Ormonde
Ealaíontóir: deirtear gur le Adriaen van der Werff é (1659-1722)
Rugadh sé ar an 29ú Aibreáin 1665 i gCaisleán Bhaile Átha Cliath, agus ba mhac agus oidhre Thomas Butler é, Iarla Ossory agus Amelia van Beverweerd. Fuair sé oideachas sa Fhrainc (1677-78) agus ag Oxford (Christ Church College) (1678-79). Le comharba an dara diúc, tháinig buaicphointe le seasamh an teaghlaigh Ormonde sa sochaí. Fuair sé gach maoin agus teideal Ormonde ó oidhreacht, óna sheanathair agus seanmháthair araon, lena n-áirítear a teideal Dingwall. Cosúil lena athair agus seanathair roimhe, saighdiúir a bhí ann le go leor coimisiúin san airm ó aois 18. I ndiaidh a róil in éirí amach Seacaibíteach in West Country, rinneadh táinseamh air agus bliain ina dhiaidh sin ceadaíodh Bille Eisreachtaithe ina choinne. Gabháladh a onóracha Sasanach agus Albannach agus a Eastáit. D’éalaigh Ormonde go dtí an Fhrainc. Chaith sé a shaol ansin i ndeoraíocht, fuair sé bás ag Avignon sa Fhrainc agus cuireadh é in 1746 in Westminster Abbey.
Cosúil lena sheanathair, shuígh Ormonde i gcomhair an chuid is mó d’ealaíontóirí portráide ag an am.

Field Marshal Henry William Paget (1768-1854)

1Ú Mharcas Anglesey, KG agus Tiarna Leasionadaí na hÉireann
Ealaíontóir: Richard Rothwell (1800-68)
Mac Henry, 1ú Iarla Uxbridge, deartháir Edward Paget agus uncal Frances Jane, Banmharcas Ormonde. Bhí gairm mhíleata iomráiteach aige le linn cogaidh Napoleon, i gceannas ar mharcra ag Corunna sa Spáinn, agus arís ag Waterloo. Bhí sé ina Thiarna Leasionadaí na hÉireann in 1828-29 agus 1830-33. Bhí an Marcas ar an t-aon mharascal machaire, seachas baill an teaghlaigh ríoga, san airm. Bhí a dara phósadh le Charlotte Sloan, bean scartha ó Sir Henry Wellesley, mar chúis le scannal mór, agus d’eascraigh sé i gcoimhlint lena dheartháir.

Susanna (née Boun) is dócha, bean Gilbert Clarke (q.v.)

Ealaíontóir: Scoil Sasanach 18ú haois
Portráid trí cheathrú ar fhad, ag caitheamh gúna buí, ina suí i dtírdhreach agus madra beag ar a lámha.

Glencoe

Ealaíontóir: ball teaghlaigh Nasmyth ó Dhún Éideann
Tírdhreach sléibhtiúil drámatúil le loch, agus trí fhigiúr ag seoladh báid sa tulra. Léiríonn an pictiúr go maith cáil tírdhreacha goir mórga na hAlbain, cosúil i mothúchán le úrscéalta rómánsacha Sir Walter Scott.

Siúil na mBó

Ealaíontóir: ball teaghlaigh Nasmyth ó Dhún Éideann
Tírdhreach sléibhtiúil drámatúil le droichead thar scornach cloiche, eallaigh ag trasnú thar an ndroichid, beirt fhigiúir i bhfilleadh beag taobh an bhóthair. Bhí clann Nasmyth as an gnáth toisc gur phéinteáil siad tírdhreacha réamhdhéanta in áit saincheaptha.

Henry Somerset (1629-1700)

1Ú Diúc Beaufort 3ú Mharcas Worcester
Ealaíontóir: stiúideó Sir Godfrey Kneller (1646-1723)
Athair Mary Somerset, 2ú Bhandiúc Ormonde. Tóraí dílis, dhiúltaigh sé Mionn Dílseachta a dhéanamh le Rí Liam III. D’éirigh sé ina Dhiúc Beaufort in 1682. In 1657, phós sé Mary, iníon Arthur Capel, 1ú Thiarna Capel agus deirfiúir Arthur, Iarla Essex, Tiarna Leasionadaí na hÉireann. Fuair Henry Somerset bás in 1700 agus i ngeall ar a éileamh ar fhuil Ríoga trína ghinealach ó John of Gaunt, Diúc Lancaster, mac Edward III, cuireadh é in Beaufort Chapel ag St. George’s in Windsor.

Elizabeth Butler (d.1717)

Cuntaois Derby
Ealaíontóir: William Wissing (1656-87)
Iníon Thomas Butler, Iarla Ossory agus a bhean chéile Amelia, phós sí William George, 9ú Iarla Derby in 1673. Pósadh míshásta a bhí ann, agus mí-iompar a fir céile mar chúis imní agus go leor cúlchaint ó thaobh a seantuismitheoirí, an 1ú Diúc agus Bandiúc Ormonde.

Mary Somerset (1665-1733)

2Ú bandiúc Ormonde
Ealaíontóir: anaithnid; leantóir Michael Dahl (1659-1743)
Iníon Henry, 1ú Diúc Beaufort agus bean chéile James Butler, 2ú Diúc Ormonde. Phós sí James, Tiarna Ossory ag an am in 1685 mar a dara bhean chéile. Bhí mac amháin agus cúigear iníon acu. Níor mhair ach beirt iníon: Lady Elizabeth, neamhphósta (d.1750) agus Lady Mary (d.1713) a phós John, Tiarna Ashburnham in 1710. Bhí áthas ar an mbandiúc leis an bhfáilte a fuair sí ar an gcéad chuairt a thug sí ar Éirinn. Le linn na cuairte seo, scríobh sí chuig John Ellis á rá leis, ‘bhí fáilte mór romham leis an meas céanna a léirítear as an mbean is fearr ar domhain, ón lucht sibhialta, míleata agus cléireach araon…’ cheap Banríon Anne í mar Bhantiarna an tSeomra Leapa (1702-14). Thiomnaigh John Dryden a shaothar Palamon and Arcite di. Ní dheachaigh an bandiúc lena fear céile i ndeoraíocht sa Fhrainc ach ní raibh sí sábháilte ó náiriú pé scéal é, agus baineadh a suíochán in St James’s Church uaithi lá Nollag 1715. Maidir leis an eachtra sin, scríobh sí chuig Ellis ag gearán ‘is cosúil go bhfuil an t-iompar sin neamhchoitianta go leor, go mbeinn caite amach ón eaglais sula bhfuil aon duine ag déanamh a dteidil chuig an dTeach sa pharóiste, agus mé i ndiaidh 30 bliain a chaitheamh sa Pharóiste…’ Ó 1720 go dtí lá a báis in 1733, chónaigh sí in Paradise Row in Chelsea, Londain. Bhí sí curtha in Westminster Abbey, Londain.

Henrietta Maria Stanley (1687-1718) agus a deirfiúr Elizabeth (d.1714)

Ealaíontóir: anaithnid; scoil Sasanach na 18ú haoise
Iníonacha William, 9ú Iarla Derby agus a bhean chéile Elizabeth Butler, iníon Thomas Butler, Iarla Ossory, neachtanna iad leis an 2ú Diúc Ormonde. Bhí Henrietta pósta le Iarla Anglesea in 1706 agus ansin le John, 1ú Iarla Ashburnham in 1714. Aithníodh í ó phortráidí eile di péinteáilte le linn an chéad fiche bliana den ochtú haois déag. Bhí Ashburnham pósta roimhe sin le Mary, a chol ceathrar, iníon an 2ú Diúc Ormonde. Fuair Henrietta bás in 1718 ag 31 bliain d’aois. Fuair Elizabeth Stanley gan phósadh in 1714.

James Butler (1610-1688)

1Ú Diúc Ormond, 12ú Iarla Ormond, KG agus Tiarna Leasionadaí na hÉireann
Ealaíontóir: deirtear gur le John Michael Wright é (1617-94)
Rugadh sé ar an 19ú Dheireadh Fómhair 1610 ag Clerkenwell, Middlesex, mac Thomas Butler, bíocunta Durlais agus Elizabeth Poyntz. I ndiaidh báis luath a athair, d’éirigh sé ina choimirce ríoga agus fuair sé oideachas ag Lambeth Palace faoi stiúir George Abbot, Ardeaspag Canterbury. In 1629, phós sé a chol ceathrar, oidhre Elizabeth Preston, gariníon Thomas, 10ú Iarla Ormond. Ríogaí dílis, bhí Ormond ceaptha mar ardcheannasaí an airm in Éirinn in 1641. D’fhreastail sé a théarma a trí mar Thiarna Leasionadaí na hÉireann ó 1648 go dtí 1650. I ndiaidh sáraithe lucht ríogaí in Éirinn, chuaigh Ormond i ndeoraíocht agus chaith sé an chuid is mó den tréimhse idir 1649 agus 1660 thar lear, ag bogadh timpeall na hEorpa le cúirt deoraíochta Shéarlais II. I ndiaidh athshlánaithe na monarcachta i Sasana, bhronnadh teideal diúc agus go leor poist arda d’Ormond ag an rí buíoch. Cé gur bhain sé leas as fábhar an rí, bhí namhaid ag Ormond sa chúirt agus mar thoradh le beartaíocht an Chomhcheilge, lena n-áirítear figiúirí cumhachtacha amhail Iarla Shaftesbury, diúltaíodh an post mar Thiarna Leasionadaí uaidh in 1669. Nuair a fuair sé ardú céime mar diúc i dtiarnaí Sasanach in 1682, d’fhág Ormond Éire le cónaí i Sasana. Le linn a théarma deiridh mar Thiarna Leasionadaí (1677-85), d’imir sé ról tábhachtach i bpleanáil agus bunaíocht Ospidéil Ríoga do shean-shaighdiúirí ag Cill Mhaighneann, in aice le Baile Átha Cliath. Bhí tréimhse tubaisteach le linn an deich mbliana deiridh dá shaol: fuair gach triúir mhac agus a bhean chéile bás. Fuair sé bás ina bhaile ag Kingston Lacy in Dorset agus cuireadh é in Westminster Abbey.
Ag caitheamh róbaí gairtéir agus fleasc oifige Thiarna Mhaor an Tí ina lámh deise, seasann Ormond ar chairpéad Peirseach. Ar bhealach éigin, níl an íomhá chomh foirmiúil céanna le oibreacha roimhe seo ag Lely. Sa phortráid seo, léirítear ormond le ceann seanfhir, is deacair é a aithint agus níl sé cosúil leis an gceann in úsáid ag Lely nó ealaíontóirí eile amhail Kneller, a bhfuil an diúc péinteáilte acu le linn a bhlianta déanacha. Portráid a bhfuil inscríbhinn air den diúc le ceann cosúil i mbailiúchán Ospidéil Ríoga Chill Mhaighneann. Feictear cóireáil cosúil i bportráid gairtéir an Diúc Buckingham ag Wright, péinteáilte i Londain in 1669 le brístí ribín agus tá cairpéad Peirseach ann chomh maith.

Elizabeth Poyntz (1588-1673)

(Helen) Bantiarna Durlais
Ealaíontóir: John Michael Wright (1617-94)
Iníon Sir John Poyntz of Iron Acton, Gloucestershire, phós sí Thomas Butler, Bíocunta Durlais, roimh 1610. Roimh an bpósadh sin, bhí ceathrar iníon agus triúir mhac aici, ceann dóibh an 1ú Diúc Ormonde. Bhí sí ina baintreach in 1619 agus phós sí Captaen George Mathew of rady, Llandaff agus Durlas in 1620. D’fhan Bantiarna Durlais ina Caitliceach tiomanta ar feadh a saoil agus d’éirigh a hiníon Frances Mathew ina bhean rialta Beinidicteach. Thug Wentworth cur síos uirthi mar ‘bhean ciallmhar spreagtha’. Le linn tréimhse Cromwell, bhí a heastát 4,000 acra i dTiobrad Árann, lena n-áirítear Caisleán Durlais, tógtha ar láimh, agus is ar éigean go raibh sí seolta go Connacht. Bhí a talaimh athshlánaithe nuair fuair Séarlas II an coróin arís. Fuair sí bás i nDurlas idir an 8ú agus 27ú Bealtaine 1673.

Roimh an Tóraíocht

Ealaíontóir: deirtear gur leantóir Dirck Maes a rinne é (1656-1717)
Grúpa figiúirí ag ullmhú i gcomhair tóraíochta, suite i dtírdhreach le geata cloiche clasaiceach agus foirgnimh taobh thiar. Tá gloine ag an marcach, chomh maith leis an bhfigiúr firinscneach ag seasamh taobh le capall a chomrádaithe. Tá go leor gnéithe sa tírdhreach seo – capaill, figiúirí ag ullmhú i gcomhair tóraíochta, in aghaidh cúlra le gnéithe ailtireachta – iondúil i saothar Mae.

Elizabeth Butler (1640-1665)

Cuntaois Chesterfield
Ealaíontóir: stiúideó Sir Peter Lely (1618-90)
Dara hiníon le Diúc agus Bandiúc Ormond, phós sí in 1660 mar dara bhean chéile le Philip Stanhope, 2ú Iarla Chesterfield. Rinneadh cur síos uirthi mar ‘ceann de na mná is cineálta ar domhain’. Ní raibh an pósadh sona. Déanann a máthair, an Bandiúc, trácht i litir ó mhí na Samhna 1662 go bhfuil sí ‘tinn agus trí chéile i ngeall ar mhíshonas m’iníon’.